Początek strony
Wróć na początek strony Alt+0
Przejdź do wyszukiwarki Alt+1
Przejdź do treści głównej Alt+2
Przejdź do danych kontaktowych Alt+3
Przejdź do menu górnego Alt+4
Przejdź do menu lewego Alt+5
Przejdź do menu dolnego Alt+6
Przejdź do mapy serwisu Alt+8
Menu wysuwane
Herb podmiotu Biuletyn Informacji Publicznej Urzędu Miasta i Gminy we Wrześni
Menu góra
Strona startowa Biuletyn Informacji Publicznej Rada Miejska we Wrześni Protokoły z Komisji Protokoły z Komisji Edukacji
Poleć stronę

Zapraszam do obejrzenia strony „Protokół ze wspólnego posiedzenia z komisją rozwoju wsi - Protokoły z Komisji Edukacji, menu 102, artykuł 873 - BIP - Gmina Września”

Zabezpieczenie przed robotami.
Przepisz co drugi znak, zaczynając od pierwszego.

P ) # @ % R F 3 - 0 A w s f d A P # @ :

Pola oznaczone są wymagane.

Treść główna

Protokoły z Komisji Edukacji

Protokół ze wspólnego posiedzenia z komisją rozwoju wsi

Protokół

ze wspólnego posiedzenia

komisji edukacji i komisji rozwoju wsi

z 17 stycznia 2006 r.

 

Pkt 1

 

Przewodnicząca komisji edukacji radna Bożena Nowacka o godz. 15.30, stwierdzając quorum otworzyła wspólne posiedzenie komisji, powitała radnych oraz gości.

 

Zgodnie z listą obecności w posiedzeniu uczestniczyło 7

 członków komisji (załącznik nr 1) oraz 4 członków komisji

 rozwoju wsi (załącznik nr 2).

 

Uczestnicy posiedzenia nie będący członkami komisji:

  • Tomasz Kałużny, burmistrz Miasta i Gminy Września,

  • Krystyna Poślednia, z-ca burmistrza Miasta i Gminy Września,

  • Jan Maciejewski, z-ca burmistrza Miasta i Gminy Września,

  • Jerzy Nowaczyk, sekretarz Miasta i Gminy Września,

  • Jolanta Kościańska, skarbnik Miasta i Gminy Września,

  • Marek Przybyła, architekt miejski,

  • Roman Karowski, naczelnik wydziału infrastruktury technicznej,

  • Jan Krotoszyński, naczelnik wydziału komunalnego i rozwoju wsi,

  • Wiesław Zieliński, inspektor w wydziale komunalnym i rozwoju wsi,

  • Jacek Mrowicki, prezes zarządu Inwest Consulting S.A.,

  • Robert Klimczak, specjalista w Biurze Rady Miejskiej, protokolant.

 

Pkt 2

 

Przewodnicząca komisji edukacji radna Bożena Nowacka przedstawiła porządek obrad wspólnego posiedzenia (załącznik nr 3), który został przyjęty przez aklamację.

 

Porządek obrad:

  1. Otwarcie posiedzenia.

  2. Przedstawienie i przyjęcie porządku obrad.

  3. Omówienie materiałów na XXIX sesję Rady Miejskiej we Wrześni.

  4. Interpelacje, zapytania i wolne głosy radnych.

  5. Zakończenie posiedzenia.

 

Pkt 3

 

a)

 

Jan Maciejewski, z-ca burmistrza Miasta i Gminy Września omówił projekt uchwały w sprawie: przedłużenia obowiązujących taryf za zbiorowe zaopatrzenie w wodę i zbiorowe odprowadzanie ścieków na terenie miasta i gminy Września.

 

Komisja edukacji w obecności 6 radnych jednogłośnie pozytywnie zaopiniowała projekt uchwały w sprawie: przedłużenia obowiązujących taryf za zbiorowe zaopatrzenie w wodę i zbiorowe odprowadzanie ścieków na terenie miasta i gminy Września.

 

Komisja rozwoju wsi w obecności 3 radnych jednogłośnie pozytywnie zaopiniowała projekt uchwały w sprawie: przedłużenia obowiązujących taryf za zbiorowe zaopatrzenie w wodę i zbiorowe odprowadzanie ścieków na terenie miasta i gminy Września.

 

b)

 

Jan Maciejewski, z-ca burmistrza Miasta i Gminy Września omówił projekt uchwały w sprawie: uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego terenu aktywizacji gospodarczej, obejmującego obszar działki 46/6, położonej w Psarach Małych.

 

Komisja edukacji w obecności 7 radnych jednogłośnie pozytywnie zaopiniowała projekt uchwały w sprawie: uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego terenu aktywizacji gospodarczej, obejmującego obszar działki 46/6, położonej w Psarach Małych.

 

Komisja rozwoju wsi w obecności 4 radnych jednogłośnie pozytywnie zaopiniowała projekt uchwały w sprawie: uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego terenu aktywizacji gospodarczej, obejmującego obszar działki 46/6, położonej w Psarach Małych.

 

c)

 

Krystyna Poślednia, z-ca burmistrza Miasta i Gminy Września omówiła projekt uchwały w sprawie: rozpatrzenia skargi rodziców uczniów z Zespołu Szkół w Nowym Folwarku na burmistrza Miasta i Gminy Września.

 

Komisja edukacji w obecności 7 radnych jednogłośnie pozytywnie zaopiniowała projekt uchwały w sprawie: rozpatrzenia skargi rodziców uczniów z Zespołu Szkół w Nowym Folwarku na burmistrza Miasta i Gminy Września.

 

Komisja rozwoju wsi w obecności 4 radnych jednogłośnie pozytywnie zaopiniowała projekt uchwały w sprawie: rozpatrzenia skargi rodziców uczniów z Zespołu Szkół w Nowym Folwarku na burmistrza Miasta i Gminy Września.

 

d)

 

Krystyna Poślednia, z-ca burmistrza Miasta i Gminy Września omówiła projekt uchwały w sprawie: zmiany budżetu na rok 2006.

Radni otrzymali autopoprawkę załącznika nr 9.

 

Radna Eugenia Potęga: „Dział 851, rozdział 85154”, str. 10 projektu uchwały, wydaje mi się, że to się nie bilansuje. Proszę do sesji to sprawdzić.

 

Radny Maciej Baranowski: Kredyt bankowy w wysokości 4194000,00 zł na budowę hali widowiskowo-sportowej. Tak naprawdę większość radnych ma takie przekonanie, że trochę bawimy się w ciuciubabkę. Jest to zadanie, ale jak Bóg da, albo ktoś pomoże, to może się uda zebrać... Ja sądzę, że będzie bardzo trudno w jednym roku zebrać środki finansowe z trzech źródeł, tzn. nasze, unijne i z urzędu marszałkowskiego.

Czy są wyznaczeni pracownicy w urzędzie, którzy to monitorują i którzy opracowują ten wniosek na bieżąco, zabiegają o te środki? Czy ten wniosek jest cały czas aktualizowany? To, że mamy to zapisane, to dobrze, ale mamy to zapisane już drugi rok i jeżeli nie możemy budować tej sali, to w dalszej kolejności nie możemy budować sali w Kaczanowie i tak to się powoli wszystko przewraca, jak domek z klocków.

 

Jan Maciejewski, z-ca burmistrza Miasta i Gminy Września: Podjęcie tej decyzji ma charakter strategiczny. Jeżeli rozpoczniemy budowę tej hali, a ma ona kosztować 7 mln zł, to niestety nie będziemy mogli skorzystać już z żadnych środków unijnych. Jak inwestycja zostanie rozpoczęta, to nie ma możliwości pozyskania środków na jej dokończenie. Mamy więc wybór, że jak rozpoczynamy budowę tej hali, to będziemy musieli sami sfinansować tę inwestycję. Przeciąganie, z którym w tej chwili mamy do czynienia wynika z tego, co mówiłem, że chcemy skorzystać ze środków unijnych, a w województwie wielkopolskim zdarzyło się tak, że przez 2 lata nie można było złożyć wniosków o środki unijne, a nie zdążyliśmy na pierwszy termin i czekaliśmy na drugi. Z różnych przyczyn do tej drugiej transzy nie doszło. Ma to nastąpić w pierwszych miesiącach tego roku, ale jeszcze dokładnie nie wiadomo w jakim zakresie, w jakich kwotach i jakich obszarach będzie można o te pieniądze wnioskować.

Jeśli chodzi o dokumentację, to jesteśmy przygotowani. Czekamy tylko na ogłoszenie terminu składania wniosków. Mam nadzieję, że nasz wniosek zostanie oceniony pozytywnie i będziemy mogli skorzystać ze środków unijnych. Dlatego to zadanie czeka. Będziemy starali się także pozyskać środki od wojewody albo od Totalizatora Sportowego.

 

Komisja edukacji w obecności 7 radnych jednogłośnie pozytywnie zaopiniowała projekt uchwały w sprawie: zmiany budżetu na rok 2006.

 

Komisja rozwoju wsi w obecności 4 radnych jednogłośnie pozytywnie zaopiniowała projekt uchwały w sprawie: zmiany budżetu na rok 2006.

 

e)

 

Jan Maciejewski, z-ca burmistrza Miasta i Gminy Września omówił:

  • Informację na temat budowy nawierzchni drogowych wraz z infrastrukturą drogową na terenie gminy Września (załącznik nr 4).

  • Informację na temat planowanych źródeł finansowania budowy dróg wiejskich (załącznik nr 5).

 

Radna Maria Grzeszczyk: Ja oraz inni członkowie komisji stwierdziliśmy, że jeśli chodzi o wydatki środków uzyskanych z emisji obligacji, to znów wieś została potraktowana trochę po macoszemu. Co roku planuje się robić sporo ulic w mieście, natomiast jeśli chodzi o ulice na wsi, to jest ich rzeczywiście niewiele. Czujemy się źle z tego powodu, że wieś jest tak traktowana.

 

Jan Maciejewski, z-ca burmistrza Miasta i Gminy Września: Ilość ulic nie świadczy o tym, że przeznaczamy nieproporcjonalną ilość środków na ten cel. Założyliśmy, że na drogi przeznaczymy 15 mln zł. Biorąc pod uwagę proporcję ilości mieszkańców na wsi i w mieście wychodzi to mniej więcej 1/3, założyliśmy, że 10 mln zł przeznaczymy na drogi miejskie i 5 mln zł na drogi wiejskie. To wydaje się w naszym odczuciu sprawiedliwy podział. Te drogi, które tutaj są odzwierciedlają dokładnie to założenie. Drogi miejskie są krótsze od wiejskich i z tej prostej przyczyny tych dróg miejskich jest mniej, ale kwotowo te proporcje są zachowane i są w naszym mniemaniu sprawiedliwe.

 

Radna Maria Grzeszczyk: Mamy ponad 30 sołectw, a drogi mają być robione w 8. Jest wiele wiosek, gdzie nie będzie w ogóle nic robione, a niektóre drogi są naprawdę w bardzo złym stanie.

 

Jan Maciejewski, z-ca burmistrza Miasta i Gminy Września: Decyzją o emisji obligacji na budowę dróg nie zrealizujemy wszystkich dróg na terenie miasta, ani na terenie wsi. Z tą świadomością musicie państwo tę decyzję podjąć lub nie podjąć. Wszystkich dróg nie zrobimy, ale robimy ogromny krok naprzód. My także byśmy chcieli, żeby w każdej, nawet najmniejszej wiosce była realizowana jakaś inwestycja, bo taka jest potrzeba społeczna, ale nie da się tego zrealizować za te środki i w ciągu 3 lat.

 

Radny Mirosław Zgoliński: Założenia emisji obligacji były takie, że wszystkie drogi będą zrobione właśnie z emisji obligacji. Podzielam zdanie radnej Marii Grzeszczyk całkowicie. Pomijam kwestie finansowe, ale w tym roku w mieście ma być realizowanych 26 dróg, a na wsi tylko 3. Czy nie szło w danym roku realizować mniej więcej tyle samo dróg na wsi, jak w mieście?

 

Jan Maciejewski, z-ca burmistrza Miasta i Gminy Września: Taki podział realizacji dróg wynika z tego, że na drogi miejskie są projekty, a na drogi wiejskie tych projektów nie ma.

 

Radny Maciej Baranowski: Prawda jest taka, że jak w poprzedniej kadencji mówiliśmy o tym, że trzeba robić drogi, że jeden budżet by się przydał taki, że nie byłoby żadnej inwestycji tylko drogi, to nikt tego nie słuchał. Nikt. Nie mniejszość decydowała tylko większość i wtedy trzeba było to mówić, a dzisiaj, jak są pieniądze na drogi, to się zaczyna wybrzydzać, że jest za mało tych pieniędzy. Nie, jest dokładnie tyle, ile trzeba. Trzeba było robić projekty i budować drogi wtedy. A teraz, kiedy to ruszy, to może to będzie początek naprawdę czegoś dobrego. Ja zgłaszałem to w poprzedniej kadencji. Mówiłem, żeby zrobić coś dla ludzi dobrze, żeby nie było innych inwestycji niż drogi i chodniki. Wciąż nie było pieniędzy i możliwości, a zaciągaliśmy jakieś kredyty i jakieś dziwne rzeczy.

 

Radny Mirosław Zgoliński: Jeśli chodzi o budżet gminy, to nigdy nie będzie wystarczająco dużo pieniędzy, żeby zrobić wszystkie drogi, ale skoro ma być emisja obligacji, a są to obligacje gminne, a do gminy należą także wioski, to moim zdaniem ten podział mógłby być trochę inny.

 

Jan Maciejewski, z-ca burmistrza Miasta i Gminy Września: To jest propozycja, którą przygotowaliśmy i dajemy państwu to pod rozwagę. Jesteście w takiej sytuacji, że możecie zmienić wszystko. Radni mogą wypracować dowolny model realizacji tego zadania. My przedstawiliśmy propozycję w oparciu o pewne warunki techniczne i możliwości zrealizowania ich.

 

Radny Sylwester Jałoszyński: Jakie kryteria brano pod uwagę podczas opracowywania tego dokumentu?

 

Jan Maciejewski, z-ca burmistrza Miasta i Gminy Września: Tak, jak mówiłem 1/3. Za 10 mln zł zostaną wykonane drogi w mieście. Będą to prawie wszystkie drogi, dlatego szczególnego kryterium odrzucania nie było. A to, w którym roku nastąpi realizacja wynikało przede wszystkim z tego, że na niektóre drogi są zrealizowane projekty. Część dróg zawiera uzbrojenie i to także ułatwia. Jak jest ważny projekt, to należy realizować budowę, a nie czekać, bo projekt może stracić ważność. Większość dróg wiejskich do realizacji zaplanowano na lata 2007-2008, ponieważ nie ma na nie projektów. Dlatego rok 2006 jest dość skromny, jeśli chodzi o wieś.

 

Radny Mirosław Zgoliński: W przedstawionym wykazie w Bierzglinku wykazano dwa razy tę samą ulicę – ul. Jodłową.

 

Część wspólna następujących komisji:

  • komisji edukacji,

  • komisji rozwoju wsi,

  • komisji komunalno-finansowej,

  • komisji bezpieczeństwa i polityki społecznej.

 

Jacek Mrowicki, prezes zarządu Inwest Consulting S.A. omówił analizę możliwości emisji obligacji przez miasto i gminę Września (załącznik nr 6).

 

Radny Ryszard Szwajca: Dlaczego w przedstawionej symulacji brane są do kalkulacji dochody ogółem, a nie dochody własne, bo takie podejście pozwoliłoby bardziej precyzyjnie określić wolne środki? Co do symulacji w zakresie sprzedaży nie mam zastrzeżeń, natomiast co do dochodów mam? Bardzo dużą cześć dochodów stanowią środki typu subwencje, które „robią”, gdzie gmina jest tylko pośrednikiem. Nie ma to wpływu na wysokość wolnych środków i możliwość finansowania inwestycji.

 

Jacek Mrowicki, prezes zarządu Inwest Consulting S.A.: Praktyka samorządowa pokazuje, że wynik symulacji wychodzi dokładnie taki sam. Podejście, że analizujemy dochody ogółem, a nie tylko wolne środki naszym zdaniem jest słuszne, gdyż to dobrze działa.

 

Radny Ryszard Szwajca: Mam pytanie w kwestii obciążenia gminy i możliwości zaciągania przez gminę zobowiązań. Na jakiej podstawie w opracowaniu zapisano dotacje na inwestycje w latach 2006-2008? Kto podał, że to są dotacje? (str. 20, pkt. 29)

 

Jacek Mrowicki, prezes zarządu Inwest Consulting S.A.: By opracować taki dokument musimy mieć wieloletni plan inwestycyjny. Według informacji, które uzyskaliśmy gmina będzie się ubiegać o środki pomocowe. W momencie, kiedy jest robiona prognoza realizacji inwestycji, to muszą być przyjęte pewne założenia, co do możliwości pozyskania środków unijnych. Gdy gmina chce pozyskać środki ZPORR-wskie, musi wykazać udział własny. Jeżeli nie będziecie mieli zapewnionego strumienia pieniądza, to nie jesteście w stanie w sposób efektywny starać się o środki pomocowe. Dlatego, gdy np. poziom dotacji będzie mniejszy, możecie wyemitować obligacje w mniejszym zakresie lub zmienić ich strukturę.

 

Radny Ryszard Szwajca: To jest jasne, ale chodzi o to, że by pozyskać środki unijne, to wszyscy wiemy, musi nastąpić prefinansowanie, czyli gmina powinna zaciągnąć na te inwestycje kredyt. Jeżeli tych środków się nie uwzględnia w prognozie długu tylko zapisuje się je jako dotacje...

 

Jacek Mrowicki, prezes zarządu Inwest Consulting S. A.: To nie jest tak. Nie może pan powiedzieć, że mamy uwzględniać kredyt na prefinansowanie. Mamy to zapisane (str. 21). Istotna jest kwota obsługi zadłużenia. Jest zaciągany efektywnie kredyt, potem otrzymuje się środki unijne, czyli dodatkowym kosztem jest obsługa tego długu.

 

Radny Ryszard Szwajca: W 2006 r. tych środków na prefinansowanie jest ponad 4 mln zł. Cały ten kredyt zostanie spłacony w 2007 r.?

 

Jacek Mrowicki, prezes zarządu Inwest Consulting S. A.: W momencie, kiedy gmina dostanie.

 

Radny Ryszard Szwajca: Zgoda, ale dostaje się na całą inwestycję, a to, co wyszczególniono, to tylko część inwestycji.

 

Jacek Mrowicki, prezes zarządu Inwest Consulting S.A.: Musi być założony margines bezpieczeństwa. Gdyby pan powiedział dzisiaj, że dostaje pan środki w pewnej kwocie, to można by inaczej rozłożyć strukturę obsługi, ale my poruszamy się na dość dużym poziomie abstrakcji, ponieważ nie wiemy, czy w ogóle dostaniecie jakieś środki unijne. Tak naprawdę nie wiemy, co będzie jutro, a robimy prognozę do roku 2018 i to musimy wziąć pod uwagę. Nie wiemy, jak będą wyglądały nasze finanse po wejściu do strefy euro i to też musimy wziąć pod uwagę. Nie wiemy, jak będzie wtedy wyglądał poziom dochodów. Musimy więc przyjąć jakieś założenia.

 

Radny Ryszard Szwajca: Według tej prognozy przy spłacaniu i wykupie obligacji w latach 2008-2010, ile będzie miała gmina wolnych środków, które będzie mogła zadysponować na coś innego?

 

Jacek Mrowicki, prezes zarządu Inwest Consulting S.A.: Weźmy jako przykład 2008 r., gdzie planowany poziom wolnych środków wynosi 3 mln zł. Jeżeli na spłatę zobowiązań pójdzie 36%, to zostanie około 2 mln zł. W roku następnym sytuacja będzie inna i tutaj zaczyna się problem. W roku 2009 będzie 4 mln zł, a na obsługę długu przeznaczamy 80%, to zostaje 800 tys. zł wolnych środków. To jest dolna granica bezpieczeństwa, jeśli nie zakładamy „rolowania”.

 

Krystyna Poślednia, z-ca burmistrza Miasta i Gminy Września: Było pytanie o to, że uwzględniono subwencje i dotacje w opracowaniu analizy. Do obsługi zaciągniętych długów są brane tzw. wolne środki. Prognozy są według stanu dzisiejszego, a na pewno dochody własne będą większe, ponieważ gmina się będzie rozwijać. Z analizy wynika, że obsługa długu jest bezpieczna i jeszcze coś zostanie.

 

Jacek Mrowicki, prezes zarządu Inwest Consulting S.A.: Jeśli chodzi o inne zadania inwestycyjne, to jest problem w tym, czy uzyskacie środki unijne. Wtedy można przesunąć emisję obligacji, by mieć większe środki własne, by starać się o większy poziom dotacji unijnych. Myślę, że państwa problem będzie taki, w jaki sposób zarządzać tymi pieniędzmi. Przesuwanie emisji obligacji w czasie nie ma związku z żadnymi problemami, to nie stanowi problemu.

Państwa budżet jest naprawdę przyzwoity. Nie macie budżetu mocno zadłużonego.

 

  • salę posiedzenia opuścił radny Andrzej Rzeźnik,

     

Radny Piotr Matuszewski, przewodniczący komisji komunalno-finansowej: Jeśli chodzi o prognozę udziału w podatkach dochodowych, to chciałbym się dowiedzieć, jakie były uwzględniane możliwości, że ta prognoza jest taka, jak wykazaliście państwo w swojej analizie?

 

Jacek Mrowicki, prezes zarządu Inwest Consulting S.A.: Pracowaliśmy na danych źródłowych z urzędu. W roku 2006 mamy 17% dynamikę, to wynika z planu waszego budżetu, a w roku 2007 zakładamy nawet mały spadek tej dynamiki w stosunku do roku 2006. Przyjęliśmy, że w latach następnych ta dynamika nie będzie tak wielka, bo nie wiemy, jaka w przyszłości ona będzie. Woleliśmy przyjąć zero, gdyż nie mamy na ten temat wiedzy. To jest element ostrożnościowy.

 

Radny Ryszard Szwajca: Na te dochody nie mamy wielkiego wpływu i jak najszybciej powinniśmy przyjąć dynamikę zerową, ponieważ państwo nie będzie się z samorządami dzielić pół na pół.

 

Jacek Mrowicki, prezes zarządu Inwest Consulting S. A.: W tej sprawie każdy ma swój pogląd. Dochód w podatku dochodowym jest uzależniony od rozwoju państwa. Ja przyjmuję bardzo ostrożną prognozę. Ja zakładam, że państwo będzie się rozwijało tak jak przedstawiliśmy w prognozie, ale zapewne będzie się rozwijać szybciej. Byłoby dobrze i wtedy nasza prognoza okaże się przesadnie ostrożna. Dochody z tego tytułu mogą być większe, ale istnieje groźba, że wasze obciążenia będą rosły z tytułu zadań zleconych.

 

Krystyna Poślednia, z-ca burmistrza Miasta i Gminy Września omówiła projekt uchwały w sprawie: emisji obligacji komunalnych.

 

Komisja edukacji w obecności 6 radnych jednogłośnie pozytywnie zaopiniowała projekt uchwały w sprawie: emisji obligacji komunalnych.

 

Komisja rozwoju wsi w obecności 4 radnych jednogłośnie pozytywnie zaopiniowała projekt uchwały w sprawie: emisji obligacji komunalnych.

 

Komisja rozwoju bezpieczeństwa i polityki społecznej w obecności 6 radnych jednogłośnie pozytywnie zaopiniowała projekt uchwały w sprawie: emisji obligacji komunalnych.

 

Komisja rozwoju komunalno-finansowa w obecności 12 radnych 10 głosami „za”, przy 0 „przeciw” i 2 wstrzymujących” pozytywnie zaopiniowała projekt uchwały w sprawie: emisji obligacji komunalnych.

 

Pkt 5-6

 

Wobec wyczerpania porządku obrad prowadząca obrady o godz. 17.40 zamknęła posiedzenie komisji.

Protokół zawiera 7 ponumerowanych stron.

Wszystkie ww. załączniki znajdują się do wglądu w Biurze Rady Miejskiej w Urzędzie Miasta i Gminy we Wrześni.

 

 

Przewodnicząca komisji edukacji

radna Bożena Nowacka

/-/

 

 

 

Przewodniczący komisji rozwoju wsi

radny Mirosław Zgoliński

/-/

 

 

 

Protokolant:

Robert Klimczak

/-/

Metryka

sporządzono
2006-03-01 przez Robert Klimczak
udostępniono
2006-03-01 00:00 przez Zaworski Sławomir
zmodyfikowano
2020-10-19 12:27 przez INTERmedi@ Administrator
zmiany w dokumencie
ilość odwiedzin
1206
Niniejszy serwis internetowy stosuje pliki cookies (tzw. ciasteczka). Informacja na temat celu ich przechowywania i sposobu zarządzania znajduje się w Polityce prywatności. Jeżeli nie wyrażasz zgody na zapisywanie informacji zawartych w plikach cookies - zmień ustawienia swojej przeglądarki.